Voortplanting
Over fokken met dieren moet goed nagedacht worden! Laat je de natuur zijn gang gaan, dan draag je ook de consequenties ervan. Persoonlijk ben ik een felle tegenstander van onnodig fokken met dieren. Dit komt omdat ik al meermaals heb ondervonden dat er hierdoor veel dierenleed wordt veroorzaakt. Ook ezels worden hier heel vaak het slachtoffer van. Wil je bewust nakomelingen van je ezel, zorg dan tenminste dat ze een diervriendelijke toekomst hebben. Een ezel is geen wegwerpproduct. Hoe schattig een ezelsveulen ook is, het wordt snel groot! Ook hier is nadenken en verantwoordelijkheid nemen één van de belangrijkste puntjes vooraleer je begint met het fokken van ezels.
Een ezelin wordt om de drie weken hengstig. Sommigen zijn dan weer vanaf eind juli tot begin maart niet meer, of zeer onregelmatig hengstig. Wanneer ze dekrijp is, begint ze meer te balken en zal ze vaker urineren. Staat ze in het gezelschap van een niet gecastreerde hengst kan ze door hem bevrucht worden! Binnen ongeveer 365 dagen zal haar veulen geboren worden om nadien nog een jaar bij zijn moeder te blijven. Alvorens te kiezen voor het kweken met ezels, zoeken we best eerst een goede bestemming voor het veulen. Hoe schattig een ezelsveulen ook is, het raakt soms moeilijk verkocht. Het onnodig kweken heeft al voor veel problemen in de ezelwereld gezorgd. Daarom is het aan te raden om een ezelhengst te castreren. Hij heeft er echt geen last van, integendeel... hij wordt er alleen maar rustiger van! Ezelinnen mogen niet gedekt worden voordat ze vier jaar oud zijn. Denk vooral niet dat je met ezels kweken rijk wordt! De kosten om het veulen groot te brengen zijn soms hoger dan de prijs die je ervoor gaat krijgen.
Een jonge ezelin kan al na één jaar hengstig worden maar ze mag niet gedekt worden voordat zij 3 à 4 jaar oud is!
HET LIEFDESSPEL TUSSEN TWEE EZELS
Wanneer een ezelin hengstig is zal haar gedrag veranderen. Ze gaat vaker balken, meer urineren en ze beweegt heftig met haar schaamlippen. Dit noemt men "het blinken", hierbij houdt ze haar staart opzij. De hengst ruikt aan de geur van haar urine dat ze hengstig is. Met een opgetrokken bovenlip zal hij de geur opnemen, dit heet "het flehmen". Wanneer de ezelin dekrijp is zal ze de hengst niet verjagen maar door kauwbewegingen haar onderwerping tonen. De hengst mag haar bespringen en de dekking voltooien. Staat de ezelin bij een ruin (gecastreerde hengst) zal dit ritueel zeker ook plaatsvinden. Alleen komen er geen nakomelingen.. Ook ezelinnen kunnen tijdens deze periode mekaar bespringen. Dit filmpje toont het liefdesspel tussen twee ezeltjes:
HOELANG IS EEN EZEL DRACHTIG?
Normaal gezien moet een ezelin een jaar na de dekking bevallen. Maar dit kan ook twee weken vroeger of later zijn. Daarom is het belangrijk om een tijdje van te voren de ezel goed te controleren. Zo zal je merken dat de uier steeds groter wordt en er druppels uit de tepels komen. In dit geval zal de geboorte zeker binnen de 24 uur plaats vinden. De bekkenbanden verslappen en ondanks de dikke buik lijkt de ezelin wat ingevallen te zijn. Op deze verschijnselen staat geen tijdslimiet. Het kan zowel weken voor de geboorte zijn als twee dagen vooraf. Om te bevallen staat de ezelin 's nachts best in een schone stal. Dit om te voorkomen dat het ezelsveulen tijdens koude, vochtige nachten sterft.
DE GEBOORTE
Normaal gezien zal de geboorte van een ezel probleemloos verlopen...
De ezelin wordt onrustig en de stuiptrekkingen in de buik duiden op weeën. Ze begint staande te persen wat laat blijken dat de baring begonnen is. Dan gaat ze liggen en wordt de inhoud van de baarmoeder door de baarmoederhals en vagina geperst. De blaas zakt terug naar binnen wanneer de ezelin opstaat. Daarna gaat ze weer liggen en persen. Het kreunen en steunen bewijst dat een ezel op de wereld zetten heel intens is. Wanneer de eerste vruchtblaas breekt en het vruchtwater wegvloeit, komt na nog wat persen, de tweede blaas tevoorschijn. Hierin kunnen we de hoefjes van het veulentje al zien. Nu kan het veulen binnen de vijf à zes minuten geboren worden!
De navelstreng breekt op een voorgevormde breukplek wanneer de ezelin opstaat. De pasgeborene wordt door de moeder schoongelikt. Hierbij nemen moeder en kind elkaars geur in zich op. Heel belangrijk voor het tot stand komen van de moeder-kind-binding! Na ongeveer een half uur zal het veulen een poging ondernemen om op te staan. Meestal lukt dit voordat het een uur op de wereld is. Binnen deze tijd is ook de nageboorte afgekomen die niet wordt opgegeten door de moeder. Deze mag dus weggegooid worden!
Wanneer het veulen recht staat zoekt het onmiddellijk de uier. Soms lukt het niet direct maar dan is moeder ezel er om de weg te wijzen. De eerste melk zit vol antistoffen, heel belangrijk dat het veulen deze in zijn eerste levensdag opneemt. Het veulen groeit, dankzij de moedermelk, ongelooflijk snel! Zo lukt het om zijn geboortegewicht al na één maand te verdubbelen. Negen dagen na de geboorte wordt de ezelin terug hengstig. Tijdens die periode heeft het veulen last van diarree. Na ongeveer twee dagen gaat dit vanzelf over. Voor de ezelin is het beter om niet direct opnieuw gedekt te worden!
HOELANG BLIJFT HET VEULEN BIJ DE MOEDER?
Ten vroegste aan 8 à 10 maand wordt het veulen gespeend. Hieronder verstaan we dat het van de moeder gescheiden wordt. Gebeurt dit vroeger, kan het negatieve gevolgen hebben voor de opvoeding en gezondheid van het veulen. Zolang het bij de moeder blijft wordt het door haar opgevoed. Hierdoor wordt ook het gedrag voor een stuk bepaald. Veulens die te vroeg van de moeder gescheiden worden kunnen in een later stadium gedragsproblemen vertonen. Een eigenaar die begaan is met zijn dieren zal hier zeker rekening mee houden. Iemand die het doet voor de centen verkoopt het veulen wanneer de kosten voor voeding enz... hoger worden. Dat is meestal de reden om het vroeger te spenen.
CASTRATIE
Na zes maanden kan een jonge hengst al geslachtsrijp zijn. Toch is castratie pas mogelijk als de testikels in het scrotum gedaald zijn! Bij veel ezels is dit pas na één jaar. De castratie kan thuis gebeuren. De ezel wordt verdoofd en de de testikels worden door de dierenarts operatief verwijderd. De wond blijft open om het wondvocht te laten afvloeien. Daarom is het voorjaar de beste periode, dan zijn de vliegen nog niet zo talrijk. Hou de ezel na de castratie nog een tijdje gescheiden van de ezelin want de kans bestaat dat hij zich in die periode nog kan voortplanten. Ook het hengstgedrag verdwijnt niet onmiddellijk na de ingreep. Geef ook hier de ezel weer de tijd om te bekomen. Wie zijn ezel laat castreren is zich bewust van het overbodig fokken met ezels. Hij kiest voor een ezel die handelbaar is en weinig of zelden het slachtoffer zal worden van probleemgedrag! Castratie bij ezels kan zeker ook op wat oudere leeftijd gebeuren. Hierbij moet de gezondheidstoestand van het dier optimaal zijn. Bij ezels ouder dan 30 jaar wordt deze ingreep afgeraden.
ALS HET TE HEFTIG WORDT...
Wanneer een ezelmerrie hengstig is zal een ruin (gecastreerde hengst) haar blijven bespringen. Soms kan dit voor de dieren wel heftig zijn. Stampen, bijten...
is hierbij niet uitzonderlijk. Wordt het voor de dieren teveel, zet ze dan even uit elkaar maar zorg ervoor dat ze mekaar nog kunnen zien. Als de rust weergekeerd is kunnen ze weer in elkaars
gezelschap vertoeven. Vooral bij jonge ezels kan het paargedrag nogal geweldig zijn.